انواع میانداری
خودمیانداری
درون میانداری یا خود میانداری نوع ارتباطی است که یک شخص باید بداند، بفهمد و انجام بدهد تا به نوعی تفاهم و همگنی درونی دست یابد. از این طریق او می تواند شناختی از خود و رفتارهایش داشته باشد. این چنین می داند دارای چه امکانات و مهارت هایی برای کاویدن وضعیتی که در آن قرار دارد هست و می تواند از انها جهت ارزیابی موقعیتش استفاده کند.
شخص می تواند بدین ترتیب پاسخ های مناسب و تا حد ممکن منعطف برای پرسش های خود ساخته یا بیاید. روشن است که چنین میانداری برای شناخت خود و جهان پیرامونی بسیار اهمیت دارد.
میانداری بر احساس مسوولیت و خود اگاهی فردی تکیه دارد. هر فردی می تواند و حق دارد آزادانه تصمیم بگیرد.
میانداری اجتماعی
میانداری اجتماعی فرایندیست که می کوشد تا پیوندهای آسیب دیده اجتماعی را بازسازی کند. در ضمن فرایند میانداری اجتماعی در نظردارد تا در صحنه اجتماعی عاملی جهت رفع اختلافات و تنش های زنده گی اجتماعی روزمره باشد. برای این منظور فرد سومی که بی طرف و خنثا است نشست های مبادله نظریات و گفتگوشناسی را میان افراد و نهادهای درگیر فراهم می کند تا در این نشست ها بتوانند خودشان به راهکارهایی دست یافته و روابط اشان را بهتر کنند.
میاندار اجتماعی کمک می کند تا شهروندان حقوق خودرا بشناسند و بتوانند در پهنه اجتماع و در رابطه با نهاد ها بدون خشونت و تنش زنده گی روزمره خودرا پیش ببرند. این نوع میانداری می تواند در عرصه عمومی، در مجتمع های مسکونی، در بخش های خدماتی ، حمل و نقل شهری ، امور مربوط به مدارس و جوانان و مشارکت شهروندان فعال باشد. هدف اصلی این نوع میانداری انسجام و هماهنگی اجتماعی است.
میانداری خانوادگی
میانداری خانواده گی یکی از گونه های میانداری در گستره خانواده کوچک و بزرگ می باشد. این گونه میانداری به اعضای خانواده ای که در شرایط بحرانی و تنش هستند و روابط آنان به علت عدم تفاهم تیره است اجازه می دهد تا در فرایندی آفرینشگر، مثبت و پویا رو در رو قرار گرفته بتوانند موارد اختلاف، تفاوت و یا تنش و خشونت حاکم بر خانواده را با همدیگر ارزیابی کنند و تصمیمات مناسب در موردشان بگیرند.
میاندار خانواده این امکان را در فرایند میانداری برای هرکدامین از اعضاء خانواده ایجاد می کند تا بتوانند در امنیت عاطفی و به دور از پیش داوری به همدیگر گوش بسپارند. میانداری خانواده گی با توجه به ارزش های نیکروایی ، از جمله آزادی فردی، مسئولیت فردی و تجارب و مهارت های اشخاص می کوشد تا تفاهم مشترک میان اعضاء خانواده بر مبنای خودآگاهی شکل بگیرد.
تعریف میانداری خانواده گی
میانداری خانواده گی فرایندیست که از سوی عامل یا فرد سومی برای برقراری سازش میان هموندان خانواده، دوباره سازی روابط پیشین و یا ساختی تازه برای روابط و ارتباطات در درون خانواده ارائه می شود. بدین ترتیب میاندار خانواده گی زمانی که وضعیتی متشنج، تنشمند، ستیز گر یا نامتعادل در قلمرو خانواده وجود دارد و باعث می شود تا میان اعضای خانواده جدایی یا گسل ایجاد شود بر مبنای اصول خودگردانی و مسئولیت شخصی اعضاء نقش آفرینی می کند. این عامل سوم بایستی از هر نهاد رسمی مستقل بوده و بی طرفی کامل را رعایت کند. او در ضمن لازم است از مهارت های میانداری بهره مند باشد و به هیچوجه در تصمیم گیری شرکت نکند. برای این کار او با توجه به شرایط و موقعیت خانواده زمان هایی را برای نشست های گفتگو محور و گوشناسی اعضاء برنامه ریزی می کند. این نشست ها معتمدانه بوده و لازم است اصل محرمانه گی از سوی شرکت کننده گان و میاندار رعایت شود. میاندار خانواده گی در این نشست های گوشناسی می کوشد تا ارتباط مثبت و پویا میان میانخواهان یا درگیران تنش یا تفاوت برقرار شده و جنبه های گوناگون ستیز آنان در قلمرو خانواده برای هرکدامین روشن شود تا بتوانند فرگشت و منطق برخورد های تنشمند را در صحنه خانواده بفهمند.
میانداری خانواده گی فرایندیست که سه بعد دارد:
- پیشگیری از تنش،
- بازسازی دوباره روابط هنگامی که این روابط لطمه دیده اند ،
- آفرینش روابط تازه ای به غیر از روابط معمول و همیشه گی.
فرایند در هر سه بعد میانداری بر اصول گفتگو آرام و بی خشونت، دوگوشناسی میان اعضاء خانواده، آزادی فردی، مسئولیت شخصی و خودبنیادی میانخواهان تکیه دارد تا با توجه به این اصول وضعیت گسل یا جدایی برای همه روشن و قابل فهم شود.
چرا و چه هنگام بایستی به میاندار خانواده گی مراجعه کرد؟
همانطور که گفته شد میانداری خانواده گی می تواند پیش از گسل های عاطفی، در هنگام روند این گسل ها و یا پس از آن صورت گیرد. در زمانی که جدایی یا طلاق پیش می آید نیز می توان در موارد پیش، در هنگام و پس از جدایی یا طلاق به میاندار خانواده گی برای تنش های برآمده در باره حصانت فرزندان ، امور مالی و مادی و مسئولیت مشترک والدین مراجعه کرد.
میانداری خانواده گی اجازه می دهد تا به موارد زیر توجه شود:
- داشتن فهم و دریافت درستی در باره تصمیم جدایی یا طلاق
- دریافت مناسبی در باره نیازهای فرزندان، در شرایط بحران خانواده گی و یا جدایی و طلاق والدین، چه به صورت فردی یا گروهی.
- داشتن فهم بهتری از نیازهای والدین و همسران از همدیگر
- برنامه ریزی در باره زندگی روزمره خانواده در هنگام گسل و جدایی و طلاق
- ( رفتن فرزندان به آموزشگاه، آموزش مثبت آنان، تندرستی، تفریح و برنامه های خارج از آموزشگاه، داشتن روابط سازنده با مجموعه خانواده بزرگتر و خویشاوندان).
- شرایط و نوع زیست فرزندان در نزد هر یک از والدین پس از جدایی و طلاق
- به عهده گرفتن هزینه های فرزندان از سوی والدین به ویژه در امر تحصیل
- به عهده گرفتن مشترک هزینه های جدایی و تقسیم دارایی ها و نتایج مالی برآمده از جدایی و طلاق
- روابط تنشمند با فرزندان در ضمن بلوغ یا جوانی
- ورود فرزندان به علت ازدواج دوباره یکی از والدین به خانواده ای تازه
- تنش میان والدین با پدر و مادران خود یا برادران و خواهران
- سرپرستی پدر یا مادر از کارافتاده و یا پا به سن گذاشته
- تنش میان والدین و پدر و مادرشان. در این حالت فرزندان بازیچه می شوند و یا موضوع روی آنان متمرکز می شود.
- مشورت های لازم برای گرفتن تصمیم در باره پدر و مادری پیر
- در باره امور وراثت و تقسیم دارایی های خانواده گی
میانداری خانواده گی چگونه پیش می رود:
درخواست می تواند از سوی یکی از افراد خانواده ارائه شود.
نخستین مرحله: پیش گفتگو
میانداری خانواده گی همیشه در آغاز با یک گفتگو فردی یا جمعی انجام می شود که هدفش:
- آشنا شدن با مشکل خانواده
- توضیح و شرح چارچوب فرایند میانداری به میانخواهان
- فهم اهمیت میانداری و فرایندش برای همگان! زیرا میانداری به نیاز ها و خواسته های ارائه شده از سوی میانخواهان می پردازد
دومین مرحله: نشست های میانداری
میاندار و میانخواهان پس از طی مرحله نخست به برنامه ریزی ملاقات ها و نشست ها می پردازند. چند نشست گفتگو محور و دوگوشناسی عمومن کافیست تا به میانخواهان اجازه دهد تصمیماتی در باره وضعیت خود بگیرند.
توافق ها و عدم همداستانی ها می توانند با همراهی میاندار خانواده گی تنظیم کتبی شوند. سند همداستانی و ناهمداستانی را می توان پس از پایان فرایند میانداری به وکیل خود سپرد و یا اگر لازم باشد مستقیم به قاضی داد.
میانداری هنری اجتماعی
فرایندی است که در طی آن افراد و یا گروه های تنشمند و آسیب دیده از طریق تجربه های هنری آفرینشگر و خلاق می توانند به سوی یافتن راهکارهای مناسب جهت تنش های خود پیش روند. فرایند میانداری هنری اجتماعی کمک می کند تا این افراد و گروه ها ارتباط و پیوندهای اجتماعی خودرا بازسازی کرده و با همبسته گی و هماهنگی بیشتری روابط اجتماعی مثبت خودرا تقویت کنند.
میانداری هنری اجتماعی کمک می کند تا خواهش و نیازی پویا و آفریننده در درون شکل بگیرد و از شدت منفی اثرات فاصله های اجتماعی در روان و اندیشه بکاهد. بدین ترتیب رابطه «من» و «دیگری» در بعدی پویا و زایا بدور از خشونت و سرکوب فهمیده می شود.
نقش هنر در شکل دادن روابط تازه اجتماعی بسیار مهم است. در واقع هنر بمثابه شناخت و کنش در جهان معاصر دارای اهمیت می باشد.
هنر هم بیان زیباییست و هم محرک پرسش درباره پیچیدگی های آدمیان در ارتباط با خود با دیگری و جهان است .
هنرمندان عمومن می کوشند تا خود را از تحمیلات اجتماعی رهانیده و به عواطف، احساسات، حساسیت ها و انگاره های خود اجازه دهند در نوعی از آزادی و خلاقیت بیان شوند . بنابراین هنر ابزار و وسیله ی نیرومندی برای ابراز اندیشه ها و احساساتی هستند که در تنگنا قرار دارند . در ضمن هنر این ظرفیت را دارد تا برخی از نارسایی ها و آسیب های اجتماعی را پوشش داده و به عنوان رسانشی توانا جهت آگاهی عمل کند . با توجه به این مضمون هنر دیگر تنها هنر برای هنر نیست بلکه هنر گستره خلاقانه ایست که در آن و با آن می توان به مسائل و مشکلات اجتماعی نیز پرداخت .
بنابراین میانداری هنری اجتماعی آن فرایندی است که از هنر بهره می برد تا به طور ملموس به میانخواهان کمک کند تا پاسخ هایی برای پرسش های اعتراضی یافته و برای مشکلات اجتماعی خود راهکار و یا راه حل هایی بیابند بدهد و یا این مشکلات را با دیگران در اشتراک گذاشته و همراه آنان به دنبال پاسخ و راه حل باشند .
میانداری هنری-اجتماعی به واقعیت توجه دارد و مضامین خلاقانه اش در راستای واقعیت می کوشد تا لطف و ظرافت را در اختیار درکی از حقیقت بگذارد . میانداری هنری اجتماعی در پی اینست تا به تغییر شرایط ایستا و یا وضعیت های کهنه یاری رساند و حضور جهان دیگری را برای میانخواهان محسوس تر کند . این نوع میانداری تنها به سنجیدارهای زیباشناسانه نمی پردازد بلکه می کوشد در بیان و پیام خود بغرنج های جامعه را در موارد گوناگون اجتماعی، اقتصادی،بومزیستی و یا فرهنگی به چالش بکشد .