میانداری خانواده گی یکی از گونه های میانداری در گستره خانواده کوچک و بزرگ می باشد. این گونه میانداری به اعضای خانواده ای که در شرایط بحرانی و تنش هستند و روابط آنان به علت عدم تفاهم تیره است اجازه می دهد تا در فرایندی آفرینشگر، مثبت و پویا رو در رو قرار گرفته بتوانند موارد اختلاف، تفاوت و یا تنش و خشونت حاکم بر خانواده را با همدیگر ارزیابی کنند و تصمیمات مناسب در موردشان بگیرند.
میاندار خانواده این امکان را در فرایند میانداری برای هرکدامین از اعضاء خانواده ایجاد می کند تا بتوانند در امنیت عاطفی و به دور از پیش داوری به همدیگر گوش بسپارند. میانداری خانواده گی با توجه به ارزش های نیکروایی ، از جمله آزادی فردی، مسئولیت فردی و تجارب و مهارت های اشخاص می کوشد تا تفاهم مشترک میان اعضاء خانواده بر مبنای خودآگاهی شکل بگیرد.
تعریف میانداری خانواده گی
میانداری خانواده گی فرایندیست که از سوی عامل یا فرد سومی برای برقراری سازش میان هموندان خانواده، دوباره سازی روابط پیشین و یا ساختی تازه برای روابط و ارتباطات در درون خانواده ارائه می شود. بدین ترتیب میاندار خانواده گی زمانی که وضعیتی متشنج، تنشمند، ستیز گر یا نامتعادل در قلمرو خانواده وجود دارد و باعث می شود تا میان اعضای خانواده جدایی یا گسل ایجاد شود بر مبنای اصول خودگردانی و مسئولیت شخصی اعضاء نقش آفرینی می کند. این عامل سوم بایستی از هر نهاد رسمی مستقل بوده و بی طرفی کامل را رعایت کند. او در ضمن لازم است از مهارت های میانداری بهره مند باشد و به هیچوجه در تصمیم گیری شرکت نکند. برای این کار او با توجه به شرایط و موقعیت خانواده زمان هایی را برای نشست های گفتگو محور و گوشناسی اعضاء برنامه ریزی می کند. این نشست ها معتمدانه بوده و لازم است اصل محرمانه گی از سوی شرکت کننده گان و میاندار رعایت شود. میاندار خانواده گی در این نشست های گوشناسی می کوشد تا ارتباط مثبت و پویا میان میانخواهان یا درگیران تنش یا تفاوت برقرار شده و جنبه های گوناگون ستیز آنان در قلمرو خانواده برای هرکدامین روشن شود تا بتوانند فرگشت و منطق برخورد های تنشمند را در صحنه خانواده بفهمند.
میانداری خانواده گی فرایندیست که سه بعد دارد:
- پیشگیری از تنش،
- بازسازی دوباره روابط هنگامی که این روابط لطمه دیده اند ،
- آفرینش روابط تازه ای به غیر از روابط معمول و همیشه گی.
فرایند در هر سه بعد میانداری بر اصول گفتگو آرام و بی خشونت، دوگوشناسی میان اعضاء خانواده، آزادی فردی، مسئولیت شخصی و خودبنیادی میانخواهان تکیه دارد تا با توجه به این اصول وضعیت گسل یا جدایی برای همه روشن و قابل فهم شود.
چرا و چه هنگام بایستی به میاندار خانواده گی مراجعه کرد؟
همانطور که گفته شد میانداری خانواده گی می تواند پیش از گسل های عاطفی، در هنگام روند این گسل ها و یا پس از آن صورت گیرد. در زمانی که جدایی یا طلاق پیش می آید نیز می توان در موارد پیش، در هنگام و پس از جدایی یا طلاق به میاندار خانواده گی برای تنش های برآمده در باره حصانت فرزندان ، امور مالی و مادی و مسئولیت مشترک والدین مراجعه کرد.
میانداری خانواده گی اجازه می دهد تا به موارد زیر توجه شود:
- داشتن فهم و دریافت درستی در باره تصمیم جدایی یا طلاق
- دریافت مناسبی در باره نیازهای فرزندان، در شرایط بحران خانواده گی و یا جدایی و طلاق والدین، چه به صورت فردی یا گروهی.
- داشتن فهم بهتری از نیازهای والدین و همسران از همدیگر
- برنامه ریزی در باره زندگی روزمره خانواده در هنگام گسل و جدایی و طلاق
- ( رفتن فرزندان به آموزشگاه، آموزش مثبت آنان، تندرستی، تفریح و برنامه های خارج از آموزشگاه، داشتن روابط سازنده با مجموعه خانواده بزرگتر و خویشاوندان).
- شرایط و نوع زیست فرزندان در نزد هر یک از والدین پس از جدایی و طلاق
- به عهده گرفتن هزینه های فرزندان از سوی والدین به ویژه در امر تحصیل
- به عهده گرفتن مشترک هزینه های جدایی و تقسیم دارایی ها و نتایج مالی برآمده از جدایی و طلاق
- روابط تنشمند با فرزندان در ضمن بلوغ یا جوانی
- ورود فرزندان به علت ازدواج دوباره یکی از والدین به خانواده ای تازه
- تنش میان والدین با پدر و مادران خود یا برادران و خواهران
- سرپرستی پدر یا مادر از کارافتاده و یا پا به سن گذاشته
- تنش میان والدین و پدر و مادرشان. در این حالت فرزندان بازیچه می شوند و یا موضوع روی آنان متمرکز می شود.
- مشورت های لازم برای گرفتن تصمیم در باره پدر و مادری پیر
- در باره امور وراثت و تقسیم دارایی های خانواده گی
میانداری خانواده گی چگونه پیش می رود:
درخواست می تواند از سوی یکی از افراد خانواده ارائه شود.
نخستین مرحله: پیش گفتگو
میانداری خانواده گی همیشه در آغاز با یک گفتگو فردی یا جمعی انجام می شود که هدفش:
- آشنا شدن با مشکل خانواده
- توضیح و شرح چارچوب فرایند میانداری به میانخواهان
- فهم اهمیت میانداری و فرایندش برای همگان! زیرا میانداری به نیاز ها و خواسته های ارائه شده از سوی میانخواهان می پردازد
دومین مرحله: نشست های میانداری
میاندار و میانخواهان پس از طی مرحله نخست به برنامه ریزی ملاقات ها و نشست ها می پردازند. چند نشست گفتگو محور و دوگوشناسی عمومن کافیست تا به میانخواهان اجازه دهد تصمیماتی در باره وضعیت خود بگیرند.
توافق ها و عدم همداستانی ها می توانند با همراهی میاندار خانواده گی تنظیم کتبی شوند. سند همداستانی و ناهمداستانی را می توان پس از پایان فرایند میانداری به وکیل خود سپرد و یا اگر لازم باشد مستقیم به قاضی داد.